89 Untung Surapati (overlijdensdatum)

Untung Surapati, geboren rond 1660 op Bali, groeide uit tot een vooraanstaande vrijheidsstrijder tegen de Nederlandse koloniale overheersing in Indonesië. Op jonge leeftijd werd hij als tot slaaf gemaakte verkocht en kwam in dienst van Pieter Cnoll, een hoge VOC-functionaris in Batavia. Na Cnolls dood werd hij eigendom van een man genaamd Moor, bij wie hij een relatie begon met diens dochter Suzanne. Deze verboden liefde leidde tot gevangenschap, maar hij ontsnapte en sloot zich aan bij een groep opstandelingen.

Zijn militaire talent kwam tot bloei toen hij zich aansloot bij de troepen van de Sultan van Mataram. Untung Surapati verwierf snel aanzien en werd benoemd tot commandant. De VOC probeerde Surapati en zijn troepen in te lijven bij het VOC leger door hen een militaire training te geven. Surapati bleef zich ervan bewust dat zij hem ook weer tot slaaf konden maken. Na een incident met een medestrijder, die door een VOC-officier gedwongen werd zijn kris (Indonesische dolk) in te leveren, keerde hij zich tegen de VOC. In 1686 versloeg hij VOC-troepen onder leiding van kapitein François Tack, die daarbij omkwam.

Surapati vestigde zich in Pasuruan (Oost-Java), waar hij een autonome regio bestuurde als ‘Adipati’ (hertog). Hij bleef actief in het verzet tegen de VOC en speelde een sleutelrol in de Javaanse Successieoorlogen, waarin hij streed tegen zowel Nederlandse als lokale rivalen. In 1706 kwam hij om het leven tijdens een aanval op zijn fort in Bangil door gecombineerde VOC- en Javaanse troepen.

Untung Surapati leeft voort als symbool van verzet tegen koloniale onderdrukking. In 1975 werd hij door de Indonesische overheid postuum erkend als Nationale Held van Indonesië: een blijvend eerbetoon aan zijn moed, leiderschap en strijd voor onafhankelijkheid.

Bronnen:

• https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/tentoonstellingen/slavernij/story/surapati
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Untung_Surapati
• https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/surapati~v546097/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F