122 Evy Poetiray (sterfdatum)

Er waren veel mensen uit de koloniën actief in het Nederlandse verzet in de Tweede Wereldoorlog. Een van die moedige mensen was Georgine Eveline (Evy) Siantoeri-Poetiray: een Indonesische vrijheidsstrijdster, antikoloniaal activist en lid van het Nederlandse verzet. Op negentien-jarige leeftijd kwam ze naar Nederland om te studeren, zo’n drie jaar later werd Nederland bezet door Nazi-Duitsland.

Als student was ze lid van de studentenvereniging Perhimpunan Indonesia (ook wel Perhimpoenan Indonesia), de leden waren vóór de onafhankelijkheid van Indonesië en tegen het Nederlandse nationale bewind. Ook waren ze tegen het fascistische naziregime. Binnen de vereniging werd de leden gevraagd aan de kant van de koloniale onderdrukker te staan of te vechten. Ondanks dat de vereniging verboden werd door de Duitse bezetters, bleven de leden samenwerken in het verzet.

Evy Poetiray hielp het verzet door onderduikers in haar huis te verbergen en verzetsbladen zoals De Waarheid en Het Parool te verspreiden. Het werk dat ze deed was gevaarlijk en ondanks dat ze extreme honger leed en één van haar medestudenten, Irawan Soejono, in Leiden werd doodgeschoten, bleef ze actief in het verzet.

Na de bevrijding van Nederland bleef ze strijdvaardig en zette ze zich in voor de Indonesische onafhankelijkheid. Op 2 februari 1946 hield ze een beroemde toespraak in Amsterdam waarin ze vroeg: “Volk van Nederland, zijt Gij bereid het zelfbeschikkingsrecht van het volk van Indonesië voor honderd procent te erkennen?” Hoewel het publiek daar instemmend reageerde, was er geen begrip voor vanuit de Nederlandse politiek, die haar en haar landgenoten in de steek liet. De Nederlandse regering begon een oorlog om de kolonie terug te krijgen. Pas vier jaar later werd Indonesië door Nederland erkend als onafhankelijk.

Evy Siantoeri-Poetiray werd geboren op 13 juni 1918 in Besoekie (ook wel Besuki), een plaats in het oosten van Java (toenmalig Nederlands-Indië) en overleed op 27 augustus 2016 in Jakarta. Ze wordt herinnerd als een moedige verzetsvrouw en symbool van de strijd voor vrijheid en onafhankelijkheid van Indonesië.

Bronnen:

• Herman Keppy, Zijn jullie kerels of lafaards? De Indische en Indonesische strijd tegen de nazi’s 1940-’45 (Amsterdam 2019).
• Een heldin weggegaan | Java Post
• https://www.4en5meiamsterdamzuidoost.nl/educatie/echte-helden/evy-poetiray
• https://www.parool.nl/nederland/er-waren-veel-verzetsstrijders-met-een-koloniale-achtergrond-we-helpen-niet-de-hollanders-wij-vechten-tegen-de-duitsers-omdat-het-fascisten-zijn~b8afe481/
• https://www.liberationroute.com/nl/stories/378/evy-poetiray
• https://getuigenverhalen.nl/interview/interview-04-13