3 Quassie van Timotibo (sterfdatum)

Quassie van Timotibo werd in 1692 geboren in Guinea waar hij tot slaaf werd gemaakt en verscheept naar Suriname (volgens sommige bronnen was hij wel in Suriname geboren). Hij werd tewerkgesteld bij de plantage Nieuw Timotibo aan de Pericakreek. Quassie wist zich te onderscheiden als lukuman, Sranan voor ziener. Hij sprak de talen van de Karaïben en Arowakken en had een brede kennis van kruiden. Quassie was aangesteld als jager op de plantage en genoot in die functie meer vrijheden. Hij reisde van de plantage in Oost-Suriname geregeld naar het Westen. Daar handelde hij met inheemse bewoners en ging hij mee met militaire expedities gericht tegen de Marrons, veelal tot slaaf gemaakten uit Afrika die waren ontsnapt naar de bossen en moerassen in Suriname.

In 1730 ontving Quassie een geschenk: een gouden borstplaat met de gravering: ‘Quassie, trouw aan de blanken’. In 1744 stelde gouverneur Mauricius dat Quassie: “te hoog van geest tot gemeen plantagiewerk sijnde” en kocht hem. Elf jaar later kreeg Quassie zijn ‘vrijheid’, mits hij in dienst bleef van de Sociëteit van Suriname. In deze rol reisde hij op late leeftijd voor het eerst naar Nederland, waar hij werd ontvangen door de stadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Quassie was daar om financiële genoegdoening te eisen van de Sociëteit van Suriname omdat hij vond dat hij in Suriname slecht was behandeld.

Quassie is een omstreden figuur. Hij wordt vaak weggezet als verrader en als handlanger van de koloniale overheid. Maar hij is ook getalenteerd kruidenkenner, multi-linguist en voor velen een belangrijke ziener.

Bronnen:

• Frank Dragtenstein, ‘Trouw aan de blanken’. Quassie van Nieuw Timotibo, twist en strijd in de 18de eeuw in Suriname (Amsterdam 2004).
• Surinam Slave Trade: https://bibliodyssey.blogspot.com/2007/08/surinam-slave-trade.html
• Graman Quassi: https://www.wikidata.org/wiki/Q2895387
• Slavernij en Jij: https://www.slavernijenjij.nl/leven-in-slavernij/quassie-van-nieuw-timotibo/