129 Ontstaan Zwart Beraad

In 1995 zou het stadsdeel Zuidoost in Amsterdam 26 miljoen gulden ontvangen van de Europese Commissie. Dit geld was bedoeld voor de vernieuwing van de Bijlmermeer. In de vier projectgroepen die het geld moesten verdelen, was geen enkele Zwarte persoon of persoon van Kleur vertegenwoordigd, terwijl de meerderheid van de Bijlmerbewoners niet Wit was. Door velen werd dit geïnterpreteerd als een koloniale houding vanuit het stadsbestuur van Amsterdam.

Op 2 februari van dat jaar vond in het jongerencentrum Kwakoe de eerste protestbijeenkomst plaats. Zwarte deelraadsleden en buurtbewoners eisten dat mensen van Kleur betrokken zouden worden bij de beslissingen over de subsidie. Ze gaven ook toe dat de zwarte raadsleden in het verleden tekortgeschoten waren. Uit die bijeenkomst in Kwakoe ontstond het Zwart Beraad.

Volgens deelraadslid Kanhai had er “een ongeluk kunnen gebeuren” als het Zwart Beraad niet had ingegrepen. “We probeerden de krachten te bundelen om te voorkomen dat het hier zou eindigen zoals in Los Angeles.” Hiermee refereerde deelraadslid Kanhai aan de Rodney King Riots, die begonnen op 29 april 1992 in Los Angeles. De protesten waren een reactie op het zoveelste incident van anti-Zwart politiegeweld en de vrijlating van de vier betrokken politieagenten die niet schuldig werden bevonden. De video van de mishandeling van Rodney King door de politieagenten werd wereldwijd bekeken, wat leidde tot publieke woede. De onvrede over politiegeweld, racisme en sociaaleconomische ongelijkheid escaleerde in geweld, waarbij 63 mensen omkwamen, duizenden gewond raakten en er aanzienlijke materiële schade ontstond.

Er werd gesteld dat de situatie in de Bijlmer veel leek op die van een kolonie: een Zwarte meerderheid met een Wit bestuur. Het Zwart Beraad, bestaande uit onder anderen Swan Tjoa, Renate Hunsel, Henry Dors, Krish Kanhai, Gin Sanches, Glenn Willemsen (later directeur van NiNsee) en Gloria Wekker (later auteur van Witte Onschuld), beschreef de situatie als een tikkende tijdbom die zou leiden tot een opstand als er geen veranderingen zouden komen. Ze legden de nadruk op het ‘Wit privilege’ en gaven aan niet meer te willen reageren op vragen van Witte mensen. Hoewel de groep uiteindelijk uit elkaar viel, verdubbelde het aantal leden van Kleur in de deelraad en werd Hannah Belliot in 1998 benoemd tot de eerste Zwarte stadsdeelvoorzitter van Amsterdam-Zuidoost.

Bronnen:

• https://imagineic.nl/projecten/zwart-beraad/
• https://www.groene.nl/artikel/zwart-zijn-is-ons-wapen