164 Formele opheffing van de VOC

De VOC werd in 1602 opgericht door de samenvoeging van verschillende in Azië werkzame compagnieën. De VOC ontving het alleenrecht op de handel in Azië en gedroeg zich in sommige opzichten als een zelfstandige staat. Er werden verdragen gesloten met lokale leiders, forten gebouwd in handelsgebieden, en het had een eigen leger. Met dit leger werd de lokale bevolking tot arbeid gedwongen.

Onder de VOC kwam slavernij veel voor. De slavernij onder de VOC begon al eerder dan de slavernij onder de WIC. In totaal wordt er geschat dat de VOC 500.000 tot één miljoen mensen heeft vervoerd, tewerkgesteld en doorverkocht.

De VOC haalden slaafgemaakten uit Azië, maar soms ook uit Oost-Afrika. De mensen werden onder andere gedwongen tot het bouwen van forten en het werken op plantages of als hulp in de huishouding. De VOC profiteerde zelf van de gratis arbeid, maar verdiende ook miljoenen aan de belasting op de slavenhandel in hun gebied.

Aan het eind van de achttiende eeuw raakte de VOC diep in de schulden. Met de oprichting van de Bataafse Republiek (later Koninkrijk der Nederlanden) werden die schulden (12 miljoen!) genationaliseerd. Dit vormde de formele ontbinding van het bedrijf. In 1799, verliep het laatste octrooi van de VOC en was het officieel afgelopen.

De slavernij ging echter door onder Nederlands bestuur. Pas in 1860 werd de slavernij afgeschaft, maar de praktische uitvoering daarvan was alleen merkbaar op Java. Op andere eilanden bleven mensen in slavernij leven. Uiteindelijk ging de slavernij onder het Nederlandse koloniale regime door tot het begin van de twintigste eeuw.

Bronnen:

• https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-oprichting-van-de-voc
• https://isgeschiedenis.nl/nieuws/ontbinding-van-de-verenigde-oost-indische-compagnie
• https://decorrespondent.nl/7479/over-deze-nederlandse-slavernijgeschiedenis-hebben-we-het-nooit/91614dcd-528b-0ad8-0c70-0339c84a1e66
• https://www.historischnieuwsblad.nl/nieuws-de-voc-haalde-steeds-meer-slaven/
• https://pure.knaw.nl/ws/portalfiles/portal/1571794/DEF_Van_Rossum_Kleurrijke_Tragiek_Slavernij_in_Azi_onder_de_VOC_binnenwerk_laatste_drukproef.pdf