14 Aankomst eerste Indiase contractarbeiders in Suriname

Op 5 juni 1873 kwam het eerste schip, de Lalla Rookh, met Indiase arbeiders aan in Suriname. Deze mensen hadden verschillende religieuze overtuigingen, maar zij en hun nazaten staan bekend als Hindoestanen of Hindostanen. Hun komst was het gevolg van het impactvolle Verdrag van Sumatra, een overeenkomst tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Hierin stond onder meer dat de Britten contractarbeiders uit hun kolonie India zouden rekruteren om te werken in Suriname. Deze overeenkomst is een duidelijk voorbeeld van hoe koloniale machten samenwerkten en elkaar versterkten.

Contractarbeid was bedacht om goedkope arbeid in Suriname te creëren na de afschaffing van de slavernij, die in 1863 officieel en in 1873 daadwerkelijk tot een einde kwam. De Britten hadden de slavernij in hun koloniën al eerder afgeschaft en inmiddels een contractarbeidersnetwerk opgebouwd.

Ook mensen uit Indonesië en China en nazaten van tot slaaf gemaakte Surinamers waren contractarbeiders. Mensen die ervoor werden geronseld, waren voorgelogen over de zware en slecht betaalde werkomstandigheden. Alle contractarbeiders kregen even weinig betaald, waardoor er geen concurrentie op het gebied van loon kon ontstaan. Daarnaast werd het vroegtijdig beëindigen van het contract gecriminaliseerd, waardoor het onmogelijk was voor een contractarbeider om bij zijn werkgever weg te gaan.

Meer dan een kwart van de Surinaamse bevolking is in 2025 van Indiase afkomst. Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 zijn ook veel Hindostanen naar Nederland gekomen, waar zij nu de grootste groep mensen met een Surinaamse achtergrond vormen en ongeveer één procent van de Nederlandse bevolking.

Bronnen:

• J.H. Adhin, ‘De immigratie van Hindostanen en de afstand van de Goudkust’, Nieuwe West-Indische Gids 41:1 (1961) 4-13.
• Chan E.S. Choenni, ‘Ethnicity and Politics: Political Adaption of Hindostanis in Suriname’, Sociological Bulletin, 63:3 (September-December 2014) 407-431.
• Anton de Kom, Wij Slaven van Suriname. 13e druk. (Amsterdam 2017, 1e druk 1934).
• M. Fokken, Beyond being koelies and kantráki: Constructing Hindostani identities in Suriname in the Era of Indenture, 1873-1921 (Groningen 2018).