111 Verzetsstrijder Coffij / Coffy / Cuffy

Coffy (Cuffy) was een tot slaafgemaakte man van Akan-afkomst uit West-Afrika die in de Nederlandse kolonie Berbice, huidig Guyana, leefde. Coffy was de leider van de opstand die uitbrak op de plantage Magdalenenburg en onder zijn leiding groeide het verzet ontzettend snel. Plantages werden overgenomen, opzichters gedood en Fort Nassau (het koloniale machtscentrum op Berbice) werd vernietigd.

Coffy benoemde zichzelf gouverneur van Berbice en probeerde te onderhandelen met de Nederlandse gouverneur Van Hoogenheim. Hij en zijn medeleiders hielden het gebied bijna tien maanden in handen. In een brief die hij naar Van Hoogenheim stuurde, kwam hij met een vredesvoorstel, om de kolonie op te delen, de helft voor de Afrikanen in ruil voor vrede en vrijheid. In de brief vertelde hij ook de reden van de opstand: de wrede behandeling van de tot slaafgemaakte.

Coffy’s aanpak werd niet door iedereen gewaardeerd, wat leidde tot verdeeldheid binnen het verzet. Als ‘huisslaaf’ werd hij gewantrouwd door de ‘veldslaven’, die meer geweld wilden. Deze interne spanningen ondermijnden zijn gezag. Van Hoogenheim reageerde vervolgens niet op Coffy’s voorstellen. Hij hoopte zo op uitstel om ervoor te zorgen dat de Nederlandse troepen de tijd hadden om naar Berbice te komen en ook dat het verzet zichzelf zou verzwakken. Uiteindelijk gebeurde dat ook. Coffy pleegde op 13 mei 1763 zelfmoord en enkele maanden daarna maakte de Nederlandse troepen een einde aan de opstand.

Coffy was de eerste leider van een grote, georganiseerde slavenopstand in Zuid-Amerika. Zijn leiderschap en poging tot vreedzame oplossingen maken hem tot een sleutelfiguur in de verzwegen geschiedenis van antislavernijverzet. Zijn verhaal laat zien dat de geschiedenis van slavernij niet alleen over onderdrukking gaat maar ook over verzet, leiderschap en menselijke waardigheid. Coffy wordt in Guyana als nationale held geëerd en sinds 1970 is 23 februari daar een nationale feestdag: ‘De Dag van de Republiek’.

Bronnen:

• https://decorrespondent.nl/8564/deze-dappere-man-leidde-de-eerste-grote-opstand-tegen-de-nederlandse-slavernij/0059aeb6-97bc-0c9c-3ef2-da3e50ac075e
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Cuffy_(persoon)
• https://nos.nl/artikel/2365309-wij-ben-vrij-de-unieke-brieven-van-een-slavenopstand
• https://isgeschiedenis.nl/nieuws/unieke-zelfgeschreven-brieven-van-de-opstand-van-berbice-tentoongesteld
• https://www.quest.nl/maatschappij/geschiedenis/a61170160/verzetsstrijders-slavernij/