151 Verdrag van New York

Op 15 augustus 1962 werd in New York een verdrag ondertekend tussen Nederland en Indonesië over de overdracht van West-Nieuw-Guinea, het westelijke deel van het eiland Papua. Jarenlang had Nederland deze regio als kolonie bestuurd, ondanks toenemende druk vanuit Indonesië, dat zichzelf zag als erfgenaam van het hele voormalige Nederlands-Indië.

Het verdrag werd gesloten zonder de inbreng van de Papoea-bevolking zelf. Volgens het verdrag viel West-Nieuw-Guinea op 1 oktober 1962 onder de verantwoordelijkheid van de Verenigde Naties, waarna de macht op 1 mei 1963 zou worden overgedragen aan Indonesië met de belofte voor een referendum over het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea’s. De beloofde volksraadpleging werd in 1969 uitgevoerd onder de naam Act of Free Choice, maar vond plaats onder intimidatie en geweld. Via getrapte verkiezingen werd ingestemd om deel te worden van de republiek Indonesië, onder de naam Irian Bayat.

Het Verdrag van New York is een pijnlijk voorbeeld van hoe internationale politiek en postkoloniale belangen zwaarder wogen dan de rechten van inheemse volkeren. Tot op de dag van vandaag eisen veel Papoea’s erkenning van hun autonomie en vrijheid.

Deze geschiedenis laat zien hoe belangrijk het is om kritisch te kijken naar koloniale erfenissen en de verhalen te vertellen die te lang zijn genegeerd.

Bronnen:

• Akkoord van New York (1962): https://wetten.overheid.nl/BWBV0004397/1962-10-01/0
• Verenigde Naties – Treaty Series No. 6311 (1962): https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20437/volume-437-i-6311-english.pdf
• Act of Free Choice: https://en.wikipedia.org/wiki/Act_of_Free_Choice
• J. Saltford, The United Nations and the Indonesian Takeover of West Papua, 1962-1969: Anatomy of a Betrayal (2002): https://www.routledge.com/The-United-Nations-and-the-Indonesian-Takeover-of-West-Papua-1962-1969-Anatomy/Saltford/p/book/9780415226013
• M. Janki, ‘West Papua and the Right to Self Determination under International Law’ (2016): https://www.ulmwp.org/west-papua-and-the-right-to-self-determination-under-international-law-melinda-janki