27 Verdrag van Londen

In 1795 bezette Frankrijk de zeven provincies van de Nederlandse Republiek, het moederland van de VOC. Als reactie bezetten de Britten de Kaapkolonie om Franse invloed in de regio en toegang tot India te blokkeren. In 1798 droeg de VOC haar bezittingen over aan de Bataafse Republiek (Nederland) en ging een jaar later failliet.

Toen de betrekkingen tussen Groot-Brittannië, Frankrijk en de Bataafse Republiek verbeterden, gaven de Britten de Kaap in 1803 terug aan de Bataafse Republiek, volgens het Verdrag van Amiens. Maar in 1806, na de Britse overwinning in de Slag bij Blaauwberg, namen de Britten opnieuw bezit van de Kaap. Ze vestigden er op 8 januari een kolonie, uit vrees voor Napoleons expansie en om de controle over de handelsroutes naar het Verre Oosten te behouden.

De Kaap lag destijds op drie maanden zeilafstand van Londen. In 1814 droeg het nieuwe koninkrijk der Nederlanden formeel de soevereiniteit over aan Groot-Brittannië op de Conventie van Londen. Een belangrijke toevoeging was de verklaring van de Nederlanders van 15 juni 1814, waarin werd erkend dat slavenschepen niet meer werden toegelaten in Britse havens. Nederland stemde in met het uitbreiden van deze beperking tot een verbod op Nederlandse betrokkenheid bij de slavenhandel.

De Britten hadden de slavenhandel al in 1807 afgeschaft. Nederland zou pas in 1863 volgen met de formele afschaffing van slavernij.

Bronnen:

• Martin Meredith, Diamonds, Gold and War: The Making of South Africa (New York en Londen 2007). Diamonds, Gold and War: The Making of South Africa