140 Treinkaping De Punt

Op 23 mei 1977 trekken negen Zuid-Molukse jongeren aan de noodrem van de intercity van Assen naar Groningen. De trein komt tot stilstand bij het dorp De Punt. De machinist en de hoofdconducteur moeten direct de trein verlaten en later worden veertig passagiers vrijgelaten. De overige vierenvijftig reizigers worden gegijzeld.

Gelijktijdig gijzelen vier andere Zuid-Molukkers 105 kinderen en vijf onderwijzers op de openbare lagere school in Bovensmilde. Met deze acties willen ze de Nederlandse regering dwingen om zich in te zetten voor een onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken. Ook eisen ze de vrijlating van 21 Zuid-Molukse gevangenen. Ze dreigen de trein en school op te blazen als deze eisen niet voor 25 mei om 14.00 uur worden ingewilligd. Op die dag staan ook de Tweede Kamerverkiezingen gepland.

Vanaf eind negentiende eeuw treden veel Zuid-Molukkers in dienst van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL). Ze vechten in de Tweede Oorlog aan de zijde van de Nederlanders tegen de Japanners en daarna in de onafhankelijkheidsoorlog tegen de Indonesiërs. Nadat Nederland in 1949 de Indonesische onafhankelijkheid erkent, wordt geprobeerd een speciale status te krijgen voor de Zuid-Molukken, maar dat mislukt. Op Ambon wordt de Republik Maluku Selatan (RMS) uitgeroepen. Het is de start van een oorlog met het Indonesische leger die tot 1963 duurt en die niet leidt tot een onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken.

Tijdens het uitroepen van de RMS zijn de meeste Molukse KNIL-militairen nog in andere delen van Indonesië. Zij krijgen begin 1951 het dienstbevel om met hun gezinnen tijdelijk naar Nederland te vertrekken. De ongeveer 12.500 Zuid-Molukkers worden gehuisvest in slechte omstandigheden. Het tijdelijke verblijf sleept zich voort en de tweede generatie komt in de jaren 1960 en 1970 in opstand. Ze ondernemen verschillende gewelddadige acties waarbij ook doden vallen.

De gijzelingen bij De Punt en in Bovensmilde duren uiteindelijk bijna drie weken. De Nederlandse regering onderhandelt met de gijzelnemers, maar doet geen concessies. Ook de verkiezingen gaan door. Op 11 juni worden beide gijzelingen door het leger beëindigd. In de school leidt dat niet tot geweld, in de trein komen zes gijzelnemers en twee gijzelaars door kogels om het leven.

Bronnen:

• https://www.nationaalarchief.nl/beleven/onderwijs/bronnenbox/treinkapingen-1975-1977
• https://historiek.net/treinkaping-bij-de-punt-1977/79267/
• https://npokennis.nl/longread/7672/wat-gebeurde-er-tijdens-de-molukse-treinkaping-bij-de-punt
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Treinkaping_bij_De_Punt