109 Het slavernijmonument en NiNsee

Op 3 juli 1998 overhandigde Barryl Biekman van de Afro-Europese vrouwenbeweging Sophiedela een petitie voor de oprichting van een monument ter herinnering aan het slavernijverleden aan de minister van Grote Steden- en Integratiebeleid. De betrokkenen bij de oprichting van het monument verenigden zich in de Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden. Daarbij sloten zich diverse netwerken van Surinaamse, Antilliaanse, Arubaanse en Afrikaanse achtergrond bij aan.

Het Nationaal Monument Slavernijverleden staat in het Oosterpark en werd in 2002 ontworpen door de Surinaamse beeldhouwer Erwin de Vries. Het bestaat uit drie delen: het verleden (de slavernij), het heden (het doorbreken van weerstand), en de toekomst (streven naar vrijheid).

De Vries werd gekozen na een publieke stemming, waarin hij bijna de helft van de 5.000 stemmen kreeg. De minister en staatssecretaris lieten zich in hun beslissing leiden door de voorkeur van het publiek, ondanks afwijkende adviezen van deskundigencommissies. De Vries behoorde niet tot de vier door het Comité van Deskundigen aanbevolen kunstenaars, maar de publieksstem gaf uiteindelijk de doorslag.

De plaatsing van het monument vormde de aanleiding voor de oprichting van NiNsee (Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis). Tijdens de voorbereidingsfase voor het monument bleek er een grote behoefte te bestaan aan een instituut dat zich bezighield met onderzoek naar en bewustwording van het Nederlandse slavernijverleden en de doorwerking hiervan in de Nederlandse samenleving.

Op 24 juni 2002 werd daarom het NiNsee opgericht. Het instituut wil het Nederlandse slavernijverleden en de erfenis daarvan onderzoeken als fundamenteel onderdeel van de Nederlandse geschiedenis. De slavernij was zo veelomvattend dat iedereen in de maatschappij er direct of indirect er mee te maken had. Volgens het instituut werkt de erfenis van het slavernijverleden door in de huidige samenleving. De basis van het racisme in Nederland ligt in het verleden. Kennis over de wreedheid van het systeem van slavernij en empathie voor de tot slaafgemaakten kan leiden tot een antiracistische, rechtvaardige en open samenleving voor alle mensen.

Naast historisch onderzoek ontwikkelt het Ninsee educatieve programma’s en museale presentaties, en maakt documentatie beschikbaar. Door kennisontwikkeling wordt getracht bij te dragen aan de erkenning, acceptatie en verwerking van het slavernijverleden.

NiNsee verbindt denkers, wetenschappers en cultuurmakers in een breed netwerk en speelt in op actuele ontwikkelingen. Zo bevordert het de dialoog over het slavernijverleden en de impact ervan in het heden.

Bronnen:

• https://ninsee.nl/
• https://www.canonvannederland.nl/nl/NiNsee
• https://platformslavernijmonument.nl/oprichting-ninsee/
• https://historiek.net/slavernij-instituut-ninsee-sluit-deuren/16611/
• Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis - Wikipedia