80 Excuses voor het slavernijverleden door koning Willem-Alexander

Op 1 juli 2023 bood Koning Willem-Alexander excuses aan voor het Nederlandse slavernijverleden en vroeg vergiffenis voor het uitblijven van ingrijpen door zijn voorouders. “Vandaag maak ik deze excuses zelf”, zei hij op de Nationale Herdenking Slavernijverleden, de start van het herdenkingsjaar waarin herdacht werd dat 150 jaar geleden de slavernij feitelijk werd afgeschaft.

De koning benadrukte dat slavernij een misdaad tegen de menselijkheid is: “Van alle vormen van onvrijheid is slavernij het meest mensonterend.” Hij benoemde ook de doorwerking in het heden, onder meer via racisme. De excuses werden persoonlijk en nadrukkelijk uitgesproken: “Ze worden door mij met hart en ziel intens beleefd.”

Willem-Alexander ging in op de betrokkenheid van zijn voorouders bij het slavernijsysteem. Tussen 1675 en 1770 verdienden de Oranjes omgerekend ruim 545 miljoen euro aan kolonialisme en slavernij. “De stadhouders van Nassau hebben er niets tegen ondernomen.” Hij benadrukte dat er momenten zijn waarop morele plicht boven de wet van toen moet gaan. “Voor het overduidelijke gebrek aan handelen vraag ik vergiffenis.”

Dat een koning excuses aanbiedt is uitzonderlijk. De Britse koning Charles heeft slavernij veroordeeld, maar geen spijt betuigd. Ook de Belgische koning sprak slechts zijn “diepste spijt” uit. De excuses van Willem-Alexander, live uitgezonden in Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk, werden door nazaten als symbolisch en zeer waardevol ervaren.

Bronnen:

• https://nos.nl/collectie/13940/artikel/2481034-koning-biedt-excuses-aan-voor-slavernijverleden-en-vraagt-om-vergiffenis
• https://www.nporadio1.nl/nieuws/binnenland/aa5342b0-4582-44f8-af24-0825e4d1ee40/koning-biedt-excuses-voor-slavernijverleden