79 Excuses slavernijverleden door minister-president Rutte

Op 19 december 2022 bood minister-president Mark Rutte namens de Nederlandse regering excuses aan voor het slavernijverleden. Deze excuses waren gericht aan alle tot slaaf gemaakten onder Nederlands gezag, hun kinderen en nazaten. Rutte erkende dat mensen eeuwenlang zijn verhandeld, uitgebuit en mishandeld in naam van de staat. Hij sprak zijn excuses uit in het Nederlands, Engels, Sranantongo en Papiaments, met de woorden: “We zetten vandaag een komma, geen punt.”

Hij noemde slavernij een misdaad tegen de menselijkheid en verwees naar het boek Wij slaven van Suriname van Anton de Kom. Rutte gaf toe dat zijn inzicht is veranderd: “Ik dacht dat slavernij ver achter ons lag, maar ik had het mis.”

De excuses werden uitgesproken in het Nationaal Archief in Den Haag. Tegelijkertijd spraken andere kabinetsleden in Suriname en het Caribisch gebied over de betekenis ervan. De toespraak was een reactie op het rapport ‘Ketenen van het Verleden’ (2021), dat opriep tot erkenning, excuses en herstel.

Het kabinet stelt 200 miljoen euro beschikbaar voor bewustwording, onderwijs, erfgoed en een nationaal slavernijmuseum. Ook komt er een onafhankelijk Herdenkingscomité, en wordt gewerkt aan een structurele herdenking op 1 juli.

De excuses vormden slechts een begin. Er komt aandacht voor onderwijs, musea en archieven, en verzetshelden zoals Tula worden officieel erkend. Hoewel de excuses werden gewaardeerd, was er kritiek op de timing en het ontbreken van excuses voor slavernij in Nederlands-Indië.

Bronnen:

• https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2022/12/19/excuses-regering-voor-slavernijverleden-nederland
• https://nos.nl/collectie/13918/artikel/2457031-rutte-biedt-excuses-aan-voor-nederlands-slavernijverleden-geen-punt-maar-een-komma