135 Aankomst schip Kota Inden in Rotterdam met de eerste groep Molukkers

Op 21 maart 1951 kwam de eerste groep Molukkers aan in de haven van Rotterdam. Ze arriveerden met het schip Kota Inten, dat een maand eerder uit Surabaya (Indonesië) was vertrokken. De boot was de eerste van acht transporten die in totaal 12.500 Molukkers – militairen en hun familieleden – naar Amsterdam en Rotterdam zou overbrengen.

De Molukkers kwamen naar Nederland omdat ze aan de kant van de Nederlanders hadden gevochten in de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië. Al sinds de negentiende eeuw maakten Molukkers deel uit van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Voor Nederland waren ze een belangrijke steun in de poging om de koloniale macht te behouden. Toch waren er ook Molukkers die aan de kant van de Indonesiërs vochten. Toen de onafhankelijkheidsstrijd in 1949 door Indonesië werd gewonnen, werden de Molukse soldaten gedemobiliseerd. Maar de nieuwe Indonesische regering zag hen als mogelijke vijanden van de jonge republiek. Bovendien waren de Molukken, de geboortegrond van veel van deze soldaten, in 1950 opnieuw door Indonesië veroverd. Daarom besloot een rechtbank in Nederland dat de Molukkers niet tegen hun wil konden worden achtergelaten op een onveilige plek. Als gevolg van deze uitspraak werden vanaf 1951 zo’n 12.500 Molukse soldaten en hun gezinnen naar Nederland gebracht.

Het als tijdelijk voorgestelde verblijf begon echter met een teleurstelling: op aankomst werd het merendeel van de soldaten namelijk ontslagen. Nederland brak ook andere beloftes: zo werd het recht op terugkeer naar de plek van herkomst niet nageleefd. Een recht van KNIL-militairen dat tot op de dag van vandaag door nakomelingen nog geclaimd wordt. Door deze verbroken beloftes groeide er een diepe kloof tussen de Nederlandse regering en de Molukkers. Het wantrouwen werd gevoed door de aparte huisvesting. De Molukkers werden ondergebracht in ‘woonoorden’ die bestonden uit militaire complexen, kloosters, villa’s en twee voormalige Duitse kampen. Omdat deze oorden veelal buiten de dorpen lagen, nam het sociale isolement van de Molukkers toe. Er ontstond een eigen Molukse gemeenschap, die werd gestimuleerd door dwarsverbanden tussen de woonoorden. Zo organiseerden ze zich in kumpulans, die traditionele taken vervulden waar normaal een dorpsraad voor nodig was.

Bronnen:

• https://geschiedenismagazine.nl/het-voelde-alsof-zij-mannen-die-voor-nederland-hadden-gevochten-als-vuilnis-aan-de-kant-werden-gezet
• https://museum-maluku.nl/tag/overtocht/
• https://gisterennogvandaag.wordpress.com/2021/03/21/vandaag-70-jaar-geleden-aankomst-van-het-eerste-schip-de-kota-inten-met-molukkers-in-de-haven-van-rotterdam/